فهرست مطالب
تحلیل لثه که به پس روی لثه نیز معروف است، یکی از مشکلات شایع در دندانپزشکی است. در صورت عدم درمان، می تواند منجر به عوارض جدی از جمله از دست دادن دندان ها شود. عوامل مختلفی سبب بروز این مشکل در بسیاری از افراد می شوند. بنابراین، برای درمان، باید ابتدا ریشه مشکل را پیدا کرد تا درمان مناسبی برای آن انتخاب شود. هر کدام از درمان ها، با توجه به شدت بیماری و دلایل بروز آن انتخاب می شوند. این مقاله از دنودنتال کلینیک را به بررسی تحلیل لثه اختصاص داده ایم. پس تا انتها با ما همراه باشید.
تحلیل لثه چیست؟
تحلیل لثه یا پس روی لثه، به وضعیتی گفته می شود که بافت لثه ای به تدریج تحلیل رفته و عقب نشینی می کند. این وضعیت باعث می شود که ریشه دندان ها بیشتر از حد معمول نمایان شود. در نتیجه، به مرور زمان منجر به مشکلاتی مانند حساسیت دندانی، افزایش خطر پوسیدگی ریشه و حتی از دست دادن دندان می شود.
تحلیل لثه معمولاً تدریجی رخ می دهد. در بسیاری از موارد، مراحل اولیه برای بیمار قابل تشخیص نیست. در صورت عدم شناخت علائم این بیماری، ممکن است برای درمان زمان از دست برود. با پیشرفت این عارضه، علائمی مانند حساسیت دندان ها به دما، افزایش سایز دندان یا احساس شکاف در نزدیکی لثه مشاهده می شود. این مشکل ممکن است به دلایل مختلفی نظیر بهداشت نامناسب دهان، مسواک زدن شدید و خشن، بیماری لثه، ژنتیک و دخانیات رخ دهد.
تحلیل لثه یکی از خطرناک ترین مشکلاتی است که در دسته بیماری های دهان و دندان قرار می گیرد. از همین رو، بسیار مهم است تا برای درمان تحلیل لثه هر چه سریع تر اقدام کنید. در صورت عدم درمان تحلیل لثه، ممکن است دندان های خود را از دست بدهید. حتی برای جایگزینی دندان ها در بیماری تحلیل لثه، مشکلاتی وجود دارد. برای مثال ممکن است نتوان از انواع پروتزها و ایمپلنت ها به دلیل ضعف لثه ها استفاده کرد. اگر میخواهید شرایط لثه خود را بررسی کنید، می توانید از دنودنتال کلینیک کمک بگیرید. برای رزرو وقت خود از با ما تماس بگیرید.
علائم تحلیل لثه
همانطور که گفتیم، پس روی لثه معمولاً به صورت تدریجی رخ می دهد و ممکن است در مراحل اولیه علائم آن نامحسوس باشد. در صورتی که این عارضه پیشرفت کند، علائم شدیدتری از خود بروز می دهد. این علائم عبارتند از:
- حساسیت دندان ها به سرما و گرما
- بلندتر به نظر رسیدن دندان ها
- وجود شکاف یا فاصله بین دندان ها و لثه ها
- قرمزی، تورم یا التهاب لثه
- بوی بد دهان
- خونریزی لثه به صورت دائمی
بسیار مهم است تا شما بتوانید این علائم را تشخیص داده و برای درمان اقدام کنید. رسیدگی زودهنگام به لثه ها می تواند از بروز مشکلات جدی تر جلوگیری کند. برای تشخیص این علائم باید به صورت دوره ای چکاپ انجام دهید. برای این منظور می توانید به کلینیک دنودنتال مراجعه کنید. پیشنهاد می شود حتی اگر مشکلی در دهان و دندان خود احساس نمی کنید، هر 6 ماه یکبار برای چکاپ مراجعه نمایید.
عوارض تحلیل لثه
در صورتی که تحلیل لثه به موقع تشخیص داده نشده و درمان نشود، می تواند منجر به عوارض جدی و طولانی مدت شود. افزایش خطر پوسیدگی ریشه دندان در این عارضه دیده می شود. گفتیم که تحلیل لثه سبب نمایان شدن بخش های پایینی دندان ها می شود. بخش نمایان شده ریشه دندان ها در برابر پوسیدگی بسیار آسیب پذیرتر از تاج دندان است. این ناحیه فاقد مینای دندان است. مینا قسمتی است که نقش حفاظتی در دندان دارد. از همین رو، قسمت بدون مینا، مستعد پوسیدگی سریع تر و شدیدتر است.
از جمله دیگر عوارض این عارضه، می توان به پریودنتیت یا بیماری های لثه اشاره کرد. بیماری های لثه، هم دلیل بروز تحلیل رفتن لثه ها هستند و هم به دلیل تحلیل رفتن لثه ها تشدید می شوند. از همین رو، باید بیش از هر مورد دیگری جدی گرفته شود. در صورت عدم درمان، این بیماری ها می توانند به تخریب بیشتر بافت های حمایت کننده دندان، از جمله استخوان فک، منجر شوند. به سبب تخریب بافت ها و استخوان های حمایت کننده، مشکلاتی چون لق شدن و از دست دادن دندان ها ظاهر می شوند. این مورد نیز یکی دیگر از جدی ترین عوارض تحلیل لثه است. با توجه به مشکلاتی که توضیح دادیم، بیمار دچار بوی بد دهان و تجمع پلاک و عفونت در لثه می شود. این مشکلات اگر جدی گرفته نشوند، بیمار به قطع دندان های خود را از دست می دهد.
علت تحلیل لثه
دلایل بروز تحلیل لثه بسیار مختلف است. برخی از آن ها قابل پیشگیری هستند و برخی دیگر ممکن است به عوامل غیرقابل کنترل مرتبط باشند. برای فهمیدن علت دقیق بروز پس روی لثه، باید به دندانپزشک مراجعه کنید. کلینیک دنودنتال کلینیک در این زمینه می تواند به شما کمک کند. از جمله دلایل بروز عارضه تحلیل لثه می توان به موارد زیر اشاره کرد:
بیماری های لثه مانند ژنژیویت و پریودنتیت
این بیماری ها به دلیل عفونت باکتریایی ایجاد می شوند. در صورت بروز این بیماری، تخریب بافت لثه و استخوان های حمایت کننده دندان ظاهر می شوند.
بهداشت دهان و دندان نامناسب
عدم رعایت بهداشت دهان و دندان، باعث تجمع پلاک و باکتری ها در لثه می شود. پلاک های میکروبی به مرور زمان به جرم تبدیل شده و به لثه ها آسیب می زنند.
مسواک زدن نادرست و شدید
استفاده از مسواک با برس های سخت یا مسواک زدن شدید و خشن می تواند به لثه ها آسیب برساند. این موارد منجر به پس روی لثه می شوند.
عوامل ژنتیکی
برخی افراد به طور ژنتیکی مستعد تحلیل لثه هستند. حتی اگر بهداشت دهان و دندان را به خوبی رعایت کنند، باز دچار این عارضه خواهند شد. در این افراد، بافت لثه به طور طبیعی نازک تر است و به راحتی تحلیل می رود.
استفاده از دخانیات
مصرف سیگار و سایر محصولات حاوی تنباکو باعث کاهش جریان خون به لثه ها و افزایش خطر عفونت های لثه ای می شود. عفونت لثه ای از هر نوعی که باشد می تواند به تحلیل لثه منجر شود.
تغییرات هورمونی
تغییرات هورمونی در زنان، مانند دوران بارداری، یائسگی، یا مصرف قرص های ضدبارداری می تواند لثه ها را مستعد به تحلیل کند.
دندان قروچه (براکسیسم)
فشار زیاد به دندان ها به دلیل دندان قروچه یا فشار ناشی از ناهنجاری های جویدن، می تواند باعث پس روی لثه شود.
تراکم بیش از حد دندان ها
در برخی موارد، تراکم دندان ها در فک باعث ایجاد فشار اضافی بر روی لثه ها و در نهایت پس روی لثه می شود.
پیرشدن و افزایش سن
پس روی لثه می تواند با افزایش سن و به طور طبیعی رخ دهد. با افزایش سن، لثه ها به تدریج نازک تر و مستعد پس روی می شوند.
پیرسینگ لب یا زبان
وجود پیرسینگ در لب یا زبان به طور مداوم به لثه ها فشار وارد می کند. این موضوع می تواند باعث تحلیل لثه در ناحیه تماس شود.
انواع تحلیل لثه
تحلیل لثه بر اساس علت و نحوه پیشرفت آن به انواع مختلفی تقسیم می شود. هر نوع پس روی لثه ویژگی ها و دلایل خاص خود را دارد. از همین رو، روش های متفاوتی برای درمان آن ها مورد استفاده قرار می گیرد. انواع تحلیل لثه با توچه به دلایل بروز آن عبارتند از:
تحلیل لثه فیزیولوژیک
این نوع تحلیل به طور طبیعی با افزایش سن رخ می دهد. از جمله دلایل اجتناب ناپذیر پس روی لثه ها به شما می رود. این عارضه بدون دخالت عوامل خارجی بروز پیدا می کند. معمولا کند و به تدریج رخ داده و در اکثر موارد نیاز به درمان خاصی ندارد. تنها مشکلاتی که به سبب بروز این عارضه ایجاد می شوند، باید درمان شوند.
تحلیل لثه ناشی از بیماری های پریودنتال
بیماری های لثه مانند ژنژیویت و پریودنتیت عامل اصلی این نوع تحلیل هستند. عفونت حاصل از بروز این بیماری ها، می توانند لثه را از بین ببرند. با درمان های پریودنتال مانند جرم گیری عمقی و تجویز آنتی بیوتیک ها یا حتی جراحی می توان این عارضه را درمان کرد.
تحلیل لثه تروماتیک
این نوع پس روی لثه به دلیل آسیب مکانیکی به لثه ها رخ می دهد. مسواک زدن خشن، استفاده از مسواک با برس سخت یا وجود دندان قروچه می تواند از دلایل این نوع تحلیل باشد. تغییر روش بهداشت دهان و دندان، استفاده از محافظ دندانی و انتخاب مسواک های نرم تر در درمان این عارضه بسیار مفید هستند.
تحلیل لثه به دلیل عوامل آناتومیک
مشکلات ساختاری و آناتومیک مانند ناهنجاری های دندان ها یا فک منجر به پس روی لثه می شوند. موقعیت نامناسب دندان ها یا تراکم بیش از حد آن ها می تواند باعث فشار بر لثه و در نتیجه تحلیل آن شود. برای درمان این عارضه، از درمان ارتودنسی یا جراحی استفاده می شود.
راه های درمان تحلیل لثه
درمان تحلیل لثه به شدت و علت ایجاد آن وابسته است. با توجه به اینکه تحلیل لثه در چه مرحله ای است و چه عواملی باعث آن شده، روش های درمانی مختلفی وجود دارد. از جمله این درمان ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
اصلاح عادات بهداشتی دهان و دندان
بهتر است از مسواک های نرم برای شستن دندان ها استفاده کنید. همچنین روش صحیح مسواک زدن را یاد بگیرید تا به لثه ها خود آسیب وارد نکنید. دلیل بروز این عارضه هر چه که باشد، مسواک زدن غلط می تواند لثه های شما را بیشتر نابود کند. باید دقت کنید تا تمامی جرم و پلاک ها از روی دندان های شما پاک شوند. برای این منظور از نخ دندان و دهان شویه های مناسب استفاده کنید.
جرم گیری و درمان ریشه
این روش یکی از اولین اقدامات برای درمان تحلیل لثه به دلیل بیماری های لثه است. در این روش، دندانپزشک پلاک ها و جرم های موجود در سطح دندان ها و زیر لثه ها را برمیدارد. با صاف شدن سطح ریشه، از تجمع مجدد پلاک ها جلوگیری می شود.
استفاده از داروهای آنتی باکتریال
در صورت که لثه شما دچار عفونت شده باشد، ممکن است دندانپزشک داروهای آنتی باکتریال برای شما تجویز کند. این داروها به شکل دهان شویه، ژل یا آنتی بیوتیک های خوراکی تجویز می شوند.
پیوند لثه
در صورتی که تحلیل لثه شدید باشد و مقدار زیادی از بافت لثه از بین رفته باشد، ممکن است نیاز به پیوند لثه باشد. در این روش، دندانپزشک بافت لثه سالم نواحی دیگر یا بافت سقف دهان را به لثه تحلیل رفته پیوند می زند.
جراحی فلپ
در موارد شدیدتر جراحی فلپ یکی از درمان های ضروری است. در این روش، لثه ها از روی دندان ها بلند می شوند تا دندانپزشک بتواند پلاک ها و جرم های عمیق تر را بردارد. سپس لثه ها به جای خود باز گردانده شده و بخیه می شوند.
بازیابی استخوان
در مواردی ممکن است تحلیل لثه با از دست رفتن استخوان فک همراه باشد. در این شرایط باید از روش هایی برای بازسازی استخوان فک استفاده شود. این روش ها شامل استفاده از پیوند استخوان، پروتئین های رشد و مواد مصنوعی برای تحریک رشد استخوان جدید می شوند.
استفاده از محافظ دندان
برای افرادی که دندان قروچه می کنند، استفاده از محافظ دندان در هنگام خواب موثر است. این محافظ می تواند به کاهش فشار دندان ها و لثه ها کمک کند و از تحلیل لثه بیشتر جلوگیری کند.
چه کسانی بیشتر مستعد تحلیل لثه هستند؟
تحلیل لثه می تواند برای همه افراد در تمامی سنین رخ دهد. با این حال برخی افراد بیشتر مستعد این بیماری هستند. از جمله این افراد عبارتند از:
- افراد مبتلا به بیماری های پریودنتال
- افرادی که بهداشت دهان و دندان را رعایت نمی کنند
- افرادی که به طور خشن یا نادرست مسواک می زنند
- سیگاری ها و مصرف کنندگان محصولات دارای تنباکو
- افراد با زمینه ژنتیکی
- افرادی که دندان قروچه
- زنان در دوره های تغییرات هورمونی
- افراد مسن
- افرادی که دندان های نامرتب یا مشکلات جویدن دارند
- افرادی با پیرسینگ در لب یا زبان
- افرادی که از محصولات شیمیایی قوی برای شست و شوی دهان استفاده می کنند
چگونه از تحلیل لثه جلوگیری کنیم؟
پس روی لثه با رعایت اصول بهداشت دهان و دندان قابل پیشگیری است. برای این کار باید یک سری اقدامات پیشگیرانه انجام داد. این اقدامات بسیار راحت و قابل اجراست و با رعایت آن ها نیازی به نگرانی بابت عدم درمان نیست. از جمله این روش های می توان به موارد زیر اشاره کرد:
مسواک زدن صحیح
دندان های خود را حداقل دو بار در روز با استفاده از مسواک نرم و خمیردندان حاوی فلوراید مسواک بزنید. از مسواک زدن شدید و خشن خودداری کنید تا به لثه ها آسیب نرسانید. بهترین روش مسواک زدن، به صورت دورانی با زاویه 45 درجه است. شما می توانید روش صحیح مسواک زدن را از دندانپزشک خود بیاموزید.
استفاده از نخ دندان
حداقل یک بار در روز از نخ دندان استفاده کنید تا پلاک ها و مواد غذایی که بین دندان ها باقی مانده اند، از بین بروند.
استفاده از دهان شویه
دهان شویه های آنتی باکتریال می توانند به کاهش باکتری های مضر در دهان و پیشگیری از بیماری های لثه کمک کنند.
مراجعه منظم به دندانپزشک
هر 6 ماه یک بار برای معاینه به دندانپزشک مراجعه کنید. دندانپزشک می تواند علائم اولیه تحلیل لثه را شناسایی و اقدامات لازم را پیشنهاد کند. برای این منظور با کلینیک دنودنتال در تماس باشید.
اجتناب از مصرف دخانیات
مصرف سیگار و سایر محصولات دارای تنباکو را متوقف کنید. دخانیات باعث کاهش جریان خون رسانی به لثه ها و افزایش خطر عفونت های لثه ای و تحلیل لثه می شوند.
مدیریت استرس و دندان قروچه
اگر دچار استرس هستید و دندان قروچه دارید، از روش های مدیریت استرس استفاده کنید. در صورت لزوم از محافظ دندان شبانه استفاده کنید تا فشار بر روی دندان ها و لثه ها کاهش یابد.
تغذیه سالم
مصرف مواد غذایی سالم و متعادل، به خصوص غذاهای غنی از ویتامین C و کلسیم، می تواند به سلامت لثه ها کمک کند. از مصرف غذاهای شیرین و نشاسته ای که باعث تشکیل پلاک می شوند، خودداری کنید.
اجتناب از محصولات شیمیایی قوی
استفاده مکرر و نادرست از محصولات سفیدکننده دندان یا دهان شویه های قوی ممکن است به بافت لثه آسیب برسانند. از مصرف بی رویه و غیر اصولی این مواد خودداری کنید. همیشه از محصولات بهداشتی دهان که توسط دندانپزشک تأیید شده اند، استفاده کنید.
اصلاح مشکلات دندانی
در صورت داشتن دندان های نامرتب یا ناهنجاری های جویدن، با دندانپزشک یا متخصص ارتودنسی مشورت کنید. باید مشکلات دهان و دندان خود را اصلاح کنید تا از فشارهای ناهماهنگ روی لثه ها جلوگیری شود.
مراقبت از لثه ها در دوره های تغییرات هورمونی
زنان در دوران بارداری، یائسگی، یا قاعدگی باید توجه بیشتری به سلامت لثه های خود داشته باشند. در این دوره ها باید بیشتر به دندانپزشک خود مراجعه کنند تا از مشکلات مرتبط با تغییرات هورمونی جلوگیری کنند.
اجتناب از پیرسینگ در لب یا زبان
بهتر است تا حد امکان در قسمت لب و زبان از پیرسینگ استفاده نکنید. اما اگر پیرسینگ در لب یا زبان دارید، بهداشت دهان و دندان را به خوبی رعایت کنید. مراقب باشید که پیرسینگ به لثه ها فشار وارد نکند.
