فهرست مطالب
عصب کشی دندان یا درمان کانال ریشه (Root Canal Treatment) یکی از روش های موثر برای رفع و جلوگیری از نفوذ عفونت دندان به بافت های اطراف آن است که با تخلیه پالپ انجام می شود. پالت ماده ای نرم و دارای عصب در داخل دندان است که در مرحله رشد دندان بیشترین کاربرد را داشته و بعد از اتمام این مرحله، می توان برای حفظ دندان آسیب دیده نسبت به تخلیه پالپ و عصب آن اقدام کرد. این اقدام برای تمام دندان های جلو، نیش، آسیاب و غیره در فک بالا و پایین قابل اجرا بوده و از کشیدن دندان ها جلوگیری می کند. کلینیک دندان پزشکی دنو دنتال در ادامه مراحل عصب کشی دندان جلو و عقب، مزایا و عوارض عصب کشی دندان، مراقبت های قبل و بعد، انواع روش های اجرای این خدمات و غیره را بررسی می کند.
عصب کشی دندان چیست؟
در داخل دندان ماده ای نرم و دارای عصب قرار دارد که منابع مورد نیاز برای رشد و حفظ دندان را تامین می کند. با عفونت دندان به مرور باکتری ها به ریشه دندان نفوذ کرده و پالپ آلوده می شود. به همین دلیل فرد درد بسیار شدیدی را احساس کرده و به مرور در انتهای ریشه آبسه تشکیل می شود. عدم توجه به این درد نه تنها باعث از بین رفتن دندان و پوسیدگی شدید آن می شود، بلکه احتمال تشکیل آبسه طولانی مدت در لثه را نیز به همراه دارد. عصب کشی دندان فرآیندی است که در آن تاج دندان با ابزار مخصوص سوراخ شده و پالپ دارای عفونت و عصب تخلیه می شود.
پس از تخلیه پالپ، کانال‌های ریشه دندان تمیز، ضدعفونی و با مواد خاصی پر می‌شوند تا از نفوذ مجدد باکتری و عفونت جلوگیری شود. این فرآیند به حفظ ساختار دندان کمک کرده و از نیاز به کشیدن دندان جلوگیری می‌کند. عصب کشی معمولاً تحت بی‌حسی موضعی انجام شده و با توجه به میزان عفونت و شرایط دندان ممکن است تا چند مرحله تکرار شود.
نشانه ها و علائم نیاز به عصب کشی دندان
هر نوع عفونت و درد دندان به تنهایی دلیل بر نیاز به عصب کشی نیست و دندان پزشک با انجام بررسی های متعدد در نهایت تصمیم به انجام این کار می گیرد. نشانه های نیاز به عصب کشی و درمان کانال ریشه دندان عبارتند از:
- درد شدید و مداوم دندان که با مصرف مسکن‌ها کاهش نمی‌یابد
- حساسیت طولانی مدت به گرما و سرما
- تورم و حساسیت لثه
- تغییر رنگ دندان به صورت تیرگی یا خاکستری شدن
- وجود آبسه (کیسه پر از چرک) یا زخم‌های چرکی روی لثه در نزدیکی دندان آسیب‌دیده
- لق شدن دندان بدون دلیل مشخص
- بوی بد دهان مداوم یا طعم بد دهان
- حساسیت و درد در ناحیه فک و گوش
با تشخیص به موقع و اجرای عصب کشی می توان تا حد زیادی از کشیدن دندان جلوگیری کرد. علاوه براین، این کار از نفوذ عفونت به بافت اطراف و پوسیدگی سایر دندان ها و استخوان فک و لثه جلوگیری می کند. به همین دلیل توصیه می شود به محض مشاهده هر یک از این نشانه ها به دندان پزشک مراجعه کنید.
مراحل عصب کشی دندان
مراحل عصب کشی دندان و نحوه اجرای آن با توجه به شرایط دندان و بیمار و همچنین روش انتخابی ممکن است کمی تفاوت داشته باشد. اما در حالت کلی درمان ریشه دندان یا عصب کشی به صورت زیر انجام می شود:
معاینه و تشخیص توسط دندان پزشک
دندان‌پزشک با استفاده از روش های مختلف مانند معاینه بالینی، رادیوگرافی (اشعه ایکس) و تست‌های حساسیت دندان، وضعیت دندان و عفونت را بررسی می‌کند. هدف این مرحله تشخیص دقیق محل و میزان عفونت و التهاب و بررسی تعداد کانال های دندان است تا تصمیم‌گیری صحیح برای درمان انجام شود. چون تعداد کانال و ریشه دندان های مختلف با هم فرق دارد و با تصویربرداری با اشعه ایکس می توان آن را تشخیص داد.
تزریق بی‌حسی موضعی
برای انجام عصب کشی بدون درد، دندان پزشک از بی‌حسی موضعی در ناحیه اطراف دندان استفاده می‌کند. بی‌حسی که با تزریق انجام می شود، شرایطی را فراهم می کند تا بیمار هیچگونه دردی در طول فرایند درمان حس نکند.
دسترسی به کانال‌های ریشه
دندان پزشک با استفاده از ابزارهای دندانپزشکی، یک حفره کوچک در تاج دندان ایجاد می‌کند تا به پالپ و کانال های ریشه دسترسی پیدا کند. این مرحله به دقت بالایی نیاز دارد تا ساختار دندان حفظ و آسیب کمتری به بافت‌های اطراف وارد شود.
تخلیه پالپ آسیب دیده
یکی از مهم ترین مراحل عصب کشی، تخلیه پالپ ملتهب و عفونی از کانال دندان با ابزارهای مخصوص است. این مرحله حساس است و باید با دقت زیادی انجام شود تا تمامی بافت های آسیب‌دیده حذف شوند و مسیر کانال ها تمیز شود.
تمیز کردن و ضدعفونی کانال‌ها
پس از برداشتن پالپ، کانال های ریشه با محلول های ضدعفونی‌کننده شستشو داده می‌شوند تا باکتری و عفونت به طور کامل از بین بروند. دندان‌پزشک از فایل‌های مخصوص برای تمیز کردن دیواره‌های کانال‌ها استفاده می‌کند و آنها را به شکل مناسب در می‌آورد.
پر کردن کانال
پس از تمیز کردن و ضدعفونی کانال‌ها، از مواد مخصوصی مانند گوتاپرکا برای پر کردن کانال استفاده می‌کند. این مواد به طور کامل فضای کانال‌ها را پر کرده و از نفوذ مجدد باکتری جلوگیری می‌کنند. پر کردن صحیح کانال‌ها اهمیت زیادی دارد زیرا هرگونه فضای خالی می‌تواند منجر به عفونت مجدد شود. دلیل اصلی که برخی از افراد عصب کشی مجدد دندان انجام می دهند، اشتباهات در این مرحله است.
ترمیم و بازسازی دندان
در نهایت، دندان پزشک تاج دندان را ترمیم می‌کند. این ترمیم ممکن است شامل استفاده از مواد پرکننده موقت یا دائمی باشد. در برخی موارد، پس از عصب کشی، نیاز به قرار دادن روکش بر روی دندان وجود دارد تا از ساختار دندان حمایت کند و عملکرد آن را بهبود بخشد. چون دندان عصب کشی شده شکننده بوده و بدون روکش نیاز به مراقبت زیادی دارد.
پیگیری و مراقبت‌های بعدی
پس از انجام عصب کشی دندان، دندان‌پزشک نکاتی برای مراقبت از دندان درمان شده به بیمار ارائه می‌دهد و ممکن است جلسات پیگیری برای بررسی وضعیت دندان تعیین کند. مراقبت های مناسب و رعایت بهداشت دهان و دندان پس از عصب کشی بسیار مهم است تا از بروز مشکلات جدید جلوگیری شود.
مزایا عصب کشی دندان
درمان ریشه دندان یکی از بهترین خدمات دندان پزشکی است که به چند دلیل اجرای آن توسط دندان پزشک توصیه می شود:
- حفظ دندان طبیعی و جلوگیری از کشیدن دندان
- کاهش درد و ناراحتی به دلیل تخلیه عروق عصبی موجود در پالپ
- جلوگیری از گسترش عفونت در دهان و دندان ها
- بهبود عملکرد جویدن و گفتار
- جلوگیری از کشیدن دندان و به هم خوردن تراز و نظم دندان های اطراف
- حفظ ظاهر و زیبایی
- ماندگاری طولانی مدت دندان
- صرفه‌جویی در هزینه‌ها در مقایسه با روش‌های جایگزین مانند ایمپلنت یا بریج
- حفظ ساختار استخوان فک
- پیشگیری از بوی بد دهان
عوارض عصب کشی دندان (معایب)
در کنار تمام مزایا، نمی توان از عوارض عصب کشی دندان چشم پوشی کرد. چون اجرای غیراستاندارد این روش درمانی و همچنین رعایت نکردن مراقبت های بعد از آن توسط فرد باعث بروز برخی عوارض می شود که عبارتند از:
- ممکن است بیمار پس از انجام عصب کشی احساس درد و ناراحتی داشته باشد. این درد معمولاً با مصرف مسکن های تجویز شده توسط دندان پزشک قابل کنترل است و به مرور زمان کاهش می‌یابد.
- التهاب و تورم موقت در اطراف دندان عصب کشی شده که تا دو یا سه روز ممکن است احساس شود.
- در برخی موارد، به دلیل ضدعفونی نکردن کامل داخل دندان و همچنین عدم استفاده از آنتی بیوتیک توسط بیمار احتمال عفونت شدید و نیاز به تکرار عصب کشی وجود دارد.
- پس از عصب کشی، دندان ممکن است شکننده شود و خطر شکستگی افزایش یابد.
- حساسیت به دماهای گرم و سرد ممکن است پس از عصب کشی ایجاد شود. این حساسیت معمولاً موقتی است و با گذشت زمان کاهش می‌یابد.
- به دلیل نزدیک بودن ریشه دندان فک بالا به سینوس، احتمال آسیب به آن وجود دارد. این موارد بسیار نادر است و به تخصص دندان پزشک بستگی دارد.
- در صورت مهارت نداشتن دندان پزشک، احتمال آسیب به ریشه و شکستن آن وجود دارد.
- پس از عصب کشی، دندان ممکن است تغییر رنگ دهد و تیره‌تر شود. این تغییر رنگ معمولاً به دلیل مواد پر کننده یا تغییرات در ساختار دندان است.
- در برخی موارد، عصب کشی ممکن است به طور کامل موفق نباشد و نیاز به تکرار درمان یا حتی جراحی انتهای ریشه (آپیکواکتومی) باشد.
- احتمال واکنش‌های آلرژیک به مواد مورد استفاده در عصب کشی، مانند مواد پر کننده یا داروهای ضدعفونی کننده وجود دارد. این واکنش‌ها به ندرت رخ می دهند.
انواع عصب کشی دندان
در مرحله معاینه و تصویربرداری از دندان، براساس شرایط دندان پزشک یکی از روش های عصب کشی را انتخاب می کند. در حالت کلی این درمان با چهار روش انجام می شود که عبارتند از:
عصب کشی دندان بدون جراحی
رایج ترین روش درمان ریشه دندان، بدون جراحی است که با بی حسی موضعی انجام می شود. در این روش ابتدا بی حسی در اطراف دندان تزریق شده و سپس با ابزارهای مخصوص تاج دندان سوراخ می شود. در مرحله بعد پالپ از دندان تخلیه شده و بعد از ضدعفونی کامل، داخل دندان با مواد مخصوص پر می شود.
آپیکواکتومی Apicoectomy
این روش جراحی برای دندان هایی استفاده می‌شود که عفونت یا التهاب در انتهای ریشه (اپکس) باقی مانده است و با عصب کشی معمولی قابل درمان نیست. در آپیکواکتومی، بخش هایی از لثه اطراف دندان جراحی شده تا به ریشه دندان دسترسی پیدا شود. انتهای ریشه دندان همراه با بافت عفونی یا ملتهب برداشته می‌شود. سپس ناحیه تمیز و پر می‌شود تا از عفونت مجدد جلوگیری شود. این روش نیاز به تخصص بالایی داشته و به همین دلیل معمولاً توسط متخصصین اندودنتیست انجام می‌شود.
عصب کشی به روش پالپوتومی
پالپوتومی یکی از روش‌های درمان ریشه دندان است که بیشتر برای دندان‌های شیری کودکان و گاهی اوقات برای دندان‌های دائمی با عفونت محدود به بخش تاج دندان (پالپ تاجی) استفاده می‌شود. در این روش، فقط بخش عفونی یا ملتهب پالپ در تاج دندان برداشته می‌شود، در حالی که پالپ سالم در کانال‌های ریشه حفظ می‌شود.
عصب کشی به روش پالپکتومی
پالپکتومی یک روش درمانی در دندانپزشکی است که طی آن تمام پالپ دندان، شامل بخش تاجی و ریشه‌ای، به طور کامل برداشته می‌شود. این روش معمولاً برای دندان‌های دائمی که پالپ آنها به طور جدی آسیب دیده یا عفونی شده است، استفاده می‌شود. پالپکتومی مشابه عصب کشی استاندارد است اما به طور کامل‌تر پالپ را از بین می‌برد.
عصب کشی با استفاده از میکروسکوپ Microscopic Root Canal Therapy
در این روش، از میکروسکوپ های دندانپزشکی برای مشاهده دقیق کانال‌های ریشه استفاده می‌شود. این تکنولوژی به دندان پزشک اجازه می‌دهد تا با دقت بیشتری کانال ها را تمیز و پر کند و احتمال موفقیت درمان را افزایش دهد. استفاده از میکروسکوپ به ویژه در مواردی که کانال‌های ریشه پیچیده یا به سختی قابل دسترسی هستند، مفید است.
عصب کشی با سیستم واترلیز (عصب کشی با لیزر)
عصب کشی با استفاده از سیستم واترلیز WaterLase یک روش پیشرفته و نوین در درمان ریشه دندان است که از لیزر و آب برای تمیز کردن و ضدعفونی کانال‌های ریشه استفاده می‌کند. این روش مزایای متعددی نسبت به روش‌های سنتی دارد. از جمله دقت بیشتر، کاهش درد و ناراحتی و زمان بهبودی سریع‌تر.
عصب کشی دندان جلو
برای عصب کشی دندان جلو روش کلی کار مشابه با سایر دندان ها است. اما با توجه به اینکه تعداد کانال های ریشه دندان های جلو یک عدد است، در نتیجه نسبت به دندان های مولار و آسیاب با سرعت بالاتری عصب کشی می شوند. علاوه براین، عصب کشی دندان جلو با سرعت بالاتری انجام شده و به همین دلیل هزینه آن نسبت به دندان های عقب کمتر است.
عصب کشی مجدد دندان چیست؟
در یک مقایسه کلی بیشترین هزینه برای عصب کشی دندان برای تکرار مجدد این روش درمانی برای دندان است. اگر در مرحله تخلیه پالپ و ضدعفونی دندان پزشک دقت لازم را نداشته باشد و یا مواد پرکننده درست در دندان قرار نگیرد، احتمال نفوذ باکتری به داخل آن وجود دارد. علاوه براین، در برخی از موارد فرد مراقبت های بعد از عصب کشی را رعایت نمی کند و عفونت در ریشه دندان رشد می کند. برای حفظ دندان و جلوگیری از کشیدن آن در این شرایط، عصب کشی مجدد انجام می شود.
در برخی از مواقع کانال های ریشه بدرستی تشخیص داده نشده و به همین دلیل عصب کشی کامل انجام نمی شود. در این شرایط نیز احتمال نیاز به اجرای مجدد این روش درمانی وجود دارد.
مراقبت های بعد از عصب کشی دندان
برای بهبود سریع و جلوگیری از مشکلات پس از عصب کشی، رعایت نکات و مراقبت های زیر ضروری است:
- مصرف داروهای تجویزی توسط دندان پزشک از قبیل آنتی بیوتیک و مسکن
- اجتناب از خوردن و آشامیدن تا زمان رفع بی‌حسی
- خودداری از جویدن غذاهای سفت تا یک روز بعد از درمان
- رعایت بهداشت دهان و دندان به منظور جلوگیری از عفونت و پوسیدگی دندان
- استفاده از دهان شویه
- برنامه‌ریزی برای قرار دادن روکش روی دندان (دندان عصب کشی شده شکننده تر است)
- مراجعه به دندان‌پزشک برای معاینه دندان
- پرهیز از فعالیت‌های سنگین ورزشی . جلوگیری از فشردن دندان ها به هم
آیا عصب کشی دندان درد دارد؟
از ابتدای شروع عصب کشی دندان بی حسی موضعی تزریق می شود و لثه و اطراف دندان در حالت کاملا بی حس قرار می گیرد. اما بعد از اتمام درمان، اثر بی حسی به مرور از بین رفته و فرد درد احساس می کند. با مصرف مسکن تجویز شده توسط دندان پزشک می توانید تا حد زیادی این درد را کاهش دهید.
عصب کشی دندان چقدر طول میکشد؟
با توجه به شرایط دندان ممکن است از یک تا سه جلسه طول بکشد. در اغلب مواقع این درمان ها در یک جلسه حدود 45 دقیقه ای انجام می شود و اگر نیاز به نصب روکش دائم باشد، به تعداد جلسات اضافه می شود.
قیمت عصب کشی دندان چقدر است؟
در محاسبه هزینه عصب کشی دندان مواردی از قبیل تعداد ریشه و کانال های دندان، نوع و کیفیت مواد پرکننده دندان، مهارت دندان پزشک، موقعیت مکانی و جغرافیایی کلینیک دندان پزشکی نقش دارند. برای استعلام قیمت می توانید با کلینیک دندان پزشکی دنو دنتال تماس بگیرید.
عصب کشی دندان در تهران
دندانپزشکی دنو یکی از کلینیک های دندان پزشکی معتبر در تهران در زمینه ارائه خدمات عصب کشی دندان جلو, عقب، فک بالا و پایین، دندان کودکان و غیره است. این خدمات توسط دندان پزشکان متخصص و باتجربه در محیطی مجهز به بروزترین دستگاه ها و تجهیزات انجام می شود. جهت دریافت نوبت مراجعه و مشاوره می توانید از راه های ارتباطی پایین صفحه استفاده کنید.
